Verkefnið Sambandsrófið er kennsluhugmynd sem tilheyrir flokknum sambönd. Verkefnið er sett upp sem glærukynning sem kennari getur nýtt til að kynna starfsemi Sjúkrar ástar fyrir nemendum. Sjúk ást býður nefnilega upp á próf sem gefa vísbendingu um heilbrigði sambanda. Þau skipta samböndum í heilbrigð, óheilbrigð og ofbeldisfull og birta einkenni hverrar tegundar á sambandsrófi. Eftir að afla sér upplýsinga eiga nemendur að bæta við sambandsrófið og gera það ennþá ítarlegra með fleiri dæmum. Næst eru nemendur fengnir til að velja sér skáldaða persónu og skoða samband hennar betur. Nemendur þurfa nefnilega að setja sig í þeirra spor og svara sambandsprófi fyrir þeirra hönd. Að lokum skrifa nemendur samantekt á verkefnavinnunni og greina niðurstöður. Verkefnið býður upp á alls kyns aðlögun að þörfum nemenda. Kennari ræður viðmiðunarlengd samantekta og hversu ítarlegar þær eigi að vera. Einhverjir nemendur geta tekið prófin fyrir fleiri en eina persónu, nemendur geta haldið umræður um niðurstöður og svo mætti lengi áfram telja fleiri möguleika.

Hver er munurinn á heilbrigðu og óheilbrigðu sambandi?
Það getur reynst mörgum erfitt að gera greinarmun á óheilbrigðri og heilbrigðri hegðun, sérstaklega þegar kemur að eigin nánum samböndum. Þess vegna er mikilvægt að fræða ungmenni um einkenni hvoru tveggja og þjálfa hæfni þeirra til að horfa á sambönd með gagnrýnum augum.

Safn greina á Sjúk ást sem fjalla um heilbrigð sambönd, samskipti, mörk, traust og virðingu. Greinarnar eru hnitmiðaðar og ættu að taka um 3 mínútur að lesa.

Sjúk ást - Heilbrigð sambönd

Stutt grein frá Heilsuveru um framkomu í heilbrigðu sambandi, góð samskipti og heiðarleika.

Heilsuvera - Heilbrigð sambönd

Stutt myndband frá AMAZE um nethegðun og samskipti á netinu - þá sérstaklega í samböndum.

AMAZE - Relationships and technology

Stutt myndband frá AMAZE sem skýrir muninn á einkennum heilbrigðs og óheilbrigðs sambands.

AMAZE - What makes a relationship healthy?

Sambandsróf frá Love is respect sem hægt er að prenta út eða sýna á skjá.

Relationship spectrum

Stutt myndband sem skýrir muninn á heilbrigðum og óheilbrigðum samböndum með dæmum.

AMAZE - Healthy vs. unhealthy relationships

Safn greina á Sjúk ást sem fjalla um óheilbrigð sambönd. Meðvirkni, stafræn samskipti, afbrýðissemi o.s.frv. Greinarnar eru hnitmiðaðar og ættu að taka um 3 mínútur að lesa.

Sjúk ást - Óheilbrigð sambönd

Sjúktspjall er nafnlaust netspjall fyrir ungmenni til að ræða áhyggjur af samböndunum sínum, samskiptum eða ofbeldi og er gagnlegt að kynna fyrir nemendum.
Á instagramsíðu þeirra má einnig finna alls kyns myndir og myndbönd um sambönd, samskipti og mörkin á milli heilbrigðs og óheilbrigðs - sem nýtast vel í umræðu um sambönd og væntingar.

Sjúk ást - Sjúkt spjall

Nemandi á að geta rökrætt einkenni heilbrigðra og óheilbrigðra sambanda og samskipta. 

Í markmiðum UNESCO fyrir alhliða kynfræðslu eiga nemendur að geta

gert sér grein fyrir neikvæðum áhrifum kynjastaðalímynda, valdaójafnvægis og ójafnréttis á sambönd 

borið saman heilbrigð og óheilbrigð náin sambönd.

Undir fræðsluefni flokksins má finna þrjú stutt myndbönd frá AMAZE um heilbrigð og óheilbrigð sambönd en einnig netsamskipti í samböndum. Hvert myndband er í kringum 2 mínútur og er því tilvalin kveikja að frekari vinnu með viðfangsefnið. 

Sjúk ást er forvarnarátak á vegum Stígamóta um ofbeldi í nánum samböndum ungmenna. Á vefsíðu þeirra má finna auðlesnar upplýsingar og skemmtileg myndbönd, m.a. um muninn á heilbrigðum og óheilbrigðum samböndum, og er tilvalið námsefni fyrir nemendur. Undir heilbrigðum samböndum er fjallað um mörk, traust, virðingu, samskipti og hinsegin sambönd. Sömuleiðis er hægt að kafa dýpra í einkenni óheilbrigðra sambanda, stafræn samskipti, afbrýðissemi, meðvirkni og svo framvegis. Umfjöllunin býður upp á kjörið tækifæri til að kynna nemendum fyrir nafnlausa netspjalli vefsíðunnar, Sjúkt spjall. Þar býðst ungmennum að spjalla við ráðgjafa um áhyggjur samböndum sínum eða samskiptum og er ótrúlega gott að nemendur viti af.

Nemandi á að geta gert sér grein fyrir neikvæðum áhrifum kynjastaðalímynda, valdaójafnvægis og ójafnréttis á sambönd 

Nemandi á að geta borið saman heilbrigð og óheilbrigð náin sambönd.

Sambönd

Verkefni sem þjálfar nemendur í að greina á milli heilbrigðs sambands og óheilbrigðs.

Sambandsrófið 

Í verkefninu Þekkir þú ofbeldi? er unnið með dæmisögur Neyðarlínunnar um fólk í alls kyns erfiðum aðstæðum. Hlekkinn að dæmisögunum má nálgast í fræðsluefninu hér fyrir neðan og ber heitið 112 - Þekkir þú ofbeldi?. Hugmynd að útfærslu er að skipta nemendum í litla hópa og úthluta hverjum hópi dæmisögu. Dæmisögurnar fjalla um mismunandi tegundir ofbeldis og henta allar vel til kennslu. Þær sögur sem fjalla um ofbeldi í samböndum eða kynferðisofbeldi og eiga því best við í kynfræðslu eru sögurnar um; Bylgju, Ingvar, Linh, Áslaugu, Friðrik, Huldu, Andra, Láru, Hauk, Kristjönu, Katrínu og Fatimu. Í hópunum eiga nemendur að lesa söguna, velta fyrir sér spurningunum á glærunni og svara eftir bestu getu. Þá getur kennari mælt með því að nota vef Neyðarlínunnar til að kynna sér flokkun ofbeldis. Markmið verkefnisins er að nemendur fái þjálfun í að taka eftir og skilgreina ofbeldi í ólíkum birtingarmyndum.

Eitt helsta markmið kynfræðslu er að draga úr ofbeldi, einkum ofbeldi í nánum samböndum, kynferðisofbeldi og áreitni, valdaójafnvægi og kynjaójafnrétti. Því er mikilvægt að fá fræðslu um ólíkar tegundir ofbeldis og hvers konar hegðun telst vera ofbeldi. Slíkt getur vafist fyrir einhverjum sérstaklega í ljósi þeirra misvísandi skilaboða sem klámvæðing og nauðgunarmenning gefa til kynna.

Níu innihaldsríkar greinar á sjukast.is sem fjalla um ofbeldi í samböndum. Þar getur þú lesið þig til um hvers vegna fólk beitir ofbeldi og á erfitt með að fara úr ofbeldissamböndum. Einnig getur þú kafað dýpra í helstu tegundir ofbeldis, þ.e.a.s. andlegt, líkamlegt, stafrænt, fjárhagslegt og kynferðisofbeldi. 

Sjúk ást - Ofbeldi & sambönd

Listi yfir úrræði í boði fyrir öll sem búa við ofbeldi eða hafa orðið fyrir ofbeldi, bæði á höfuðborgarsvæðinu og landsbyggðinni. Mikilvægt er að kynna helstu úrræði fyrir nemendum svo þeir séu meðvitaðir um aðstoð sem stendur þeim, eða einhverjum sem þau þekkja, til boða.

Aðstoð fyrir brotaþola

Grein á Áttavitanum sem kafar dýpra í skilgreiningu á tegun andlegs ofbeldis sem kallast gaslýsing. 

Áttavitinn - Gaslýsing

Stutt grein á Áttvitanum sem kafar dýpra í stafrænt kynferðisofbeldi.

Áttavitinn - Stafrænt kynferðisofbeldi

Safn af greinum um mismunandi tegundir ofbeldis í nánum samböndum. Þar á meðal vanræksla, eltihrellir og andlegt, líkamlegt, stafrænt, fjárhagslegt, trúar-, heiðurs- og kynferðisofbeldi. Greinaranar eru mislangar en ættu að taka um 3 mínútur að lesa og í einhverjum greinum má finna myndband þar sem fólk deilir reynslusögum.

112 - Ofbeldi í nánum samböndum

Safn af greinum frá Neyðarlínunni um kynferðislegt ofbeldi og áreitni. Þar á meðal stafrænt kynferðisofbeldi, nauðgun, byrlun, tælingu og áreitni. Greinarnar ættu að taka um 4 mínútur að lesa.

112- Kynferðislegt ofbeldi og áreitni

Nítján dæmisögur um fólk í alls kyns erfiðum aðstæðum. Góð þjálfun fyrir nemendur í að greina á milli ofbeldis og slæmra samskipta en um leið kynnast ólíkum birtingarmyndum ofbeldis.

112 - Þekkir þú ofbeldi?

Stutt myndband frá AMAZE sem fjallar um mikilvægi þess að vera skynsamur og gagnrýninn notandi internetsins.

AMAZE - Wise on the web

Stutt myndband frá AMAZE sem skilgreinir kynferðislega áreitni og hvernig best er að bregðast við.

AMAZE - What is sexual harrasment

Nemandi á að geta sýnt styrk til að bera ábyrgð á eigin hegðun sem stuðlar að jákvæðum og heilbrigðum samskiptum við aðra og tekið virka afstöðu gegn ofbeldi.

Í markmiðum UNESCO fyrir alhliða kynfræðslu eiga nemendur að 

vera með á hreinu að kynferðisofbeldi, kynferðisleg áreitni, ofbeldi í nánum samböndum og einelti eru brot gegn mannréttindum.

geta skilgreint hvað felst í því að eiga rétt á einkalífi og líkamsvirðingu sem og að ráða yfir því hvað þau vilja eða vilja ekki gera.

Fræðsluefnið sem tekið hefur verið hér saman einblínir á ofbeldi í nánum samböndum og kynferðislegu ofbeldi. Það er þó vandasamt að fjalla um ákveðnar tegundir ofbeldis án þess að fjalla um allar þær helstu. Í allri umfjöllun um hvers konar ofbeldi eða áreitni er mikilvægt að nálgast efnið af nærgætni og tillitssemi. Þá þarf kennari að tryggja að nemendur upplifi sig örugga og að traust ríki á milli nemenda sem kennara. Hér fyrir neðan má finna lista yfir helstu úrræði sem standa til boða fyrir þolendur ofbeldis og er grundvallaratriði að kynna hann fyrir nemendum. 

Fræðslumyndböndin AMAZE gefa góð ráð í tengslum við kynferðisofbeldi og skynsamlega hegðun á netinu. Á vef Áttavitans geta nemendur lesið sig til um gaslýsingu og stafrænt kynferðisofbeldi og á Sjúk ást eru nytsamlegar greinar um alls kyns þætti ofbeldis og sambanda.

Vefur Neyðarlínunnar er einnig með gríðarlega nytsamlega fræðslu um ólíkar tegundir ofbeldis. Undir Ofbeldi í nánum samböndum er fjallað um vanrækslu, eltihrelli, og mismunandi birtingarmyndir ofbeldis. Undir Kynferðislegt ofbeldi og áreitni er greint frá tælingu, byrlun, áreitni og nauðgun. Fræðsla um einkenni ofbeldis og hvert sé hægt að leita hjálpar getur skipt öllu máli fyrir heilsu nemenda og vellíðan.

Nemandi á að vera með á hreinu að kynferðisofbeldi, kynferðisleg áreitni, ofbeldi í nánum samböndum og einelti eru brot gegn mannréttindum.

Nemandi á að geta skilgreint hvað felst í því að eiga rétt á einkalífi og líkamsvirðingu sem og að ráða yfir því hvað þau vilja eða vilja ekki gera.

Ofbeldi 

Æfing með dæmisögum frá vef 112 sem veitir þjálfun í að þekkja ofbeldi.

Þekkir þú ofbeldi?

Fræðslunni fylgir glærukynning með tillögu að kennslustund. Á glærunum má finna skýrar leiðbeiningar að verkefni sem byggir á aðferðum leiklistarinnar. Nemendur eiga í því að túlka samþykki í gegnum leik. Til að gefa nemendum hugmynd að útfærslu leikrits er sniðugt að sýna þeim brot úr stuttmyndinni Fáðu já! sem hefst á mínútu 8:30 og endar 9:50. Hér gætu nemendur þurft á stuðningi og hvatningu leiðbeinanda sem er þeim innan handa í hönnunarferlinu. Frekari lýsing á inntaki verkefnisins og framkvæmd má finna í glærupakkanum Samþykki.

Öll eiga rétt á að ráða yfir eigin líkama og þar með talið hvað þau vilja eða vilja ekki gera kynferðislega. Samþykki er lykilatriði til að tryggja kynferðislega ánægju og gagnkvæma virðingu í kynferðislegum samböndum. 

Stutt myndband frá AMAZE sem útskýrir grundvallaratriði varðandi samþykki.

AMAZE - Consent explained

Grein á Fumble sem fjallar um skilgreiningar á samþykki, að verða fyrir þrýstingi og hvers vegna það getur verið erfitt að segja nei.

Is Sexual Consent More Complicated Than A ‘Yes’ or ‘No’?

Stutt myndband frá Blue Seat Studio sem lýsir samþykki með samanburði við að bjóða einhverjum upp á te bolla.

Tea consent

Undirsíða um samþykki í umfjöllun Ástráðs um samskipti. Útskýring á samþykki, þvinguðu samþykki og samþykki í netheimum í stuttu máli á íslensku.

Ástráður - Samþykki 

Bæklingur frá Samþykkishópnum og Femínistafélagi Íslands með gríðarlega nytsamlegum upplýsingar um samþykki. 
Tilgangur bæklingsins er að uppræta mýtur, hugmyndir um kynhlutverk og sanna að samþykki er sexý og nauðsynlegt!


Samþykki er sexý!

Undirsíða á sjukast.is um samþykki, hvað það er og hvað það er ekki, sem og hvernig þú tryggir samþykki. Neðst á síðunni er einnig 3:30 mínútna myndband með skemtilegum frásögnum í tengslum við samþykki og samskipti.

Sjúk ást - Samþykki 

Fræðslumyndband um muninn á kynlífi og ofbeldi. Tilgangur stuttmyndarinnar er að vega upp á móti áhrifum klámvæðingar, brjóta ranghugmyndir á bak aftur og innræta sjálfsvirðingu í nánum samskiptum.

Fáðu já!

The Real Sex Talk er safn af myndböndum frá Villainesse en í þessu myndbandi er fjallað um samþykki - hvernig við veitum og tryggjum áhugasamt samþykki.

Villainesse - Consent

Nemandi á að geta útskýrt hvað felst í samþykki og að virða eigin mörk sem og annarra.

Í markmiðum UNESCO fyrir alhliða kynfræðslu eiga nemendur að

þekkja skilgreiningu samþykkis og mikilvægi þess að veita og fá samþykki. 

geta veitt samþykki eða ekki í samræmi við eigin mörk varðandi kynferðislega hegðun.

Hér fyrir neðan má finna alls kyns fræðsluefni sem nýtist í fræðslu um eðli samþykkis og mikilvægi þess. 

Tea consent er stutt myndband sem ber kynferðislegt samþykki saman við að bjóða einhverjum upp á tebolla og hentar vel sem kveikja. Villainesse hefur einnig gefið út skemmtilegt myndband um áhugasamt samþykki. Fræðslumyndbandið Fáðu já fjallar um mörkin á milli ofbeldis og kynlífs. 

Í bæklingurinn Samþykki er sexý má nálgast gríðarlega nytsamlegar upplýsingar um samþykki. Meðal annars um mýtur um kynhlutverk og eðli samþykkis. Fumble greinin kemur sömuleiðis inn á það að samþykki sé ekki einungis veitt í upphafi heldur stanslaust á meðan kynlífi stendur. Báðir aðilar eiga nefnilega ávallt að veita áhugasamt samþykki fyrir öllu sem er gert og tryggja gagnkvæma ánægju.

Sjúk ást og Ástráður eru að venju með hnitmiðaðar og fróðleiksríkar greinar um samþykki, þvingað samþykki og samþykki í netheimum svo dæmi séu nefnd.

Nemandi á að þekkja skilgreiningu samþykkis og mikilvægi þess að veita og fá samþykki. 

Nemandi á að geta veitt samþykki eða ekki í samræmi við eigin mörk varðandi kynferðislega hegðun.

Samþykki

Verkleg æfing sem notast við aðferðir leiklistarinnar og fær nemendur til að setja samþykki í nýtt samhengi.

Samþykki fært í leikbúning

Verkefnið fylgir áhorfi á bresku þáttaröðina Sex Education. Þættirnir eru fyrst og fremst skemmtilegir en sömuleiðis afskaplega fræðandi. Í þeim er komið inn á meirihluta viðfangsefna kynfræðslunnar og því tilvalið að nýta þá í kynfræðslukennslu. Hugmynd verkefnisins er að nemendahópur fái að horfa á einn þátt úr þáttaröðinni, fyrsti þáttur hentar vel og er um 50 mínútur. Ef ekki gefst tími til að horfa á heilan þátt er styttri útgáfa verkefnisins að horfa á myndbandið 

sem er rúmlega 4 mínútur. Leiðbeiningar verkefnavinnu nemenda má finna á glærunum en hægt er að sniða hana eftir hentugleika. T.d. er hægt að nota einn-fleiri-allir kennsluaðferðina og gera miðana þá í hópum, gera hugtakamiða á netinu með forriti eins og Padlet og svo framvegis.

Alls kyns mýtur og ranghugmyndir um kynferðislega hegðun má finna í öllum samfélögum og menningarheimum en það er mikilvægt að þekkja staðreyndirnar.
Rannsóknir sýna að ungmenni leita í sífellt meiri mæli til internetsins til að afla sér upplýsinga um kynlíf, kynferðislega hegðun og sambönd. Efni á netinu gefur oft óraunsæja mynd af kynlífi, samskiptum og líkömum og því mikilvægt að ungmenni fái heilbrigðari fræðslu um kynlíf og öllu sem því fylgir. 

Safn af greinum um kynlíf, samþykki og algengar mýtur. Hægt að lesa um grundvallar atriði til að hafa í huga þegar kemur að kynlífi sem og mýtur og staðreyndir um kynlíf. Mikilvægi samskipta, samþykkis og að virða mörk undirstrikuð. Áætlað er að það taki undir 10 mínútur að lesa hverja grein.

Sjúk ást - Kynlíf

The Real Sex Talk er safn myndbanda frá Villainesse um viðfangsefni kynfræðslunnar. Í þessu myndbandi deila einstaklingar reynslusögum og líðan varðandi fyrstu reynslu þeirra af kynlífi og deila góðum ráðum.

Villainesse - The first time

The Real Sex Talk er safn myndbanda frá Villainesse um viðfangsefni kynfræðslunnar. Í þessu myndbandi er fjallað um sjálfsfróun, að kynnast eigin líkama og njóta. 

Villainesse - Pleasure & Masturbation

Alls kyns um kynferðismál er teiknuð stuttmynd um ýmsar hliðir kynferðismála. Þar á meðal hugtök eins og kyn, kynvitund, kynhneigð og kynlíf. Stiklað er á stóru og hentar myndbandið því vel sem kveikja fyrir frekari umfjöllun.

Alls kyns um kynferðismál

Stutt myndband frá AMAZE sem sýnir hvernig hægt er að nálgast fyrstu upplifun sína af kynlífi og hvað er gott að hafa í huga.

AMAZE - Are you ready to have sex?

Gátlisti sem hentar vel fyrir ungt fólk sem veltir fyrir sér hvenær þau eru tilbúin að byrja að stunda kynlíf með öðrum. Gott ef kennari bendir nemendum á listann sem þau geta notað að vild. 

Gátlisti - Er ég tilbúin að stunda kynlíf?

Stutt myndband frá Sjúk ást með skemmtilegum reynslusögum í tengslu við sjálfsfróun og að þekkja sjálfan sig. Hentar vel sem kveikja.

Sjúk ást - Sjálfsfróun & að þekkja eigin mörk

Grein frá Ástráði um sjálfsfróun, fullnægingu og kynlífstæki.

Ástráður - Sjálfsfróun

Grein frá Fumble sem útskýrir alls kyns mýtur um hreinleika, eða meydóm og sveindóm, sem leynast í samfélaginu og gefa fólki ranghugmyndir um kynlíf.

Fumble - Virginity myths

Grein á Áttavitanum sem útskýrir mýtur um sjálfsfróun sem leynast í samfélaginu og geta haft skaðleg áhrif á viðhorf fólks.

Áttavitinn - Mýtur um sjálfsfróun

Grein frá Fumble sem fjallar um þær mýtur og ranghugmyndir sem leynast í samfélaginu varðandi fatlað fólk og kynlíf. 

Fumble - People with disabilities have sex

Grein á Ástráði sem tekur saman helstu skilgreiningar og flokkun á hinsegin hugtökum. Kynhneigð, kynvitund og intersex eru meðal annars útskýrð í stuttu máli. Mikilvægt er að kennari kynni sér hinsegin hugtök vel og fjalli um hinsegin fólk í allri kynfræðslu. Sömuleiðis er gott að fara yfir hugtökin og skilgreiningar með nemendum.

Ástráður - LGBTQIA

Hinsegin frá Ö til A er frábær fræðsluvefur fyrir alla sem vilja kynna sér hinsegin málefni, orð og hugtök hinsegin regnhlífarinnar og margt fleira. Mikilvægt að kennarar kynni sér hinseginleikann vel og tryggi umfjöllun um hinsegin fólks í allri kynfræðslukennslu.

Hinsegin frá Ö til A

Í tilefni Viku 6 á vegum Jafnréttisskólans hefur hann staðið fyrir gerð stuttra fræðslumyndbanda sem fjalla um kynlíf og kynvitund ungs fólks. Myndböndin eru í kringum 2 mínútur og henta því fullkomlega sem kveikja fyrir kennslustund.

Vika 6 - Fræðslumyndbönd

Nemandi á að geta vegið og metið áhrif staðalímynda á væntingar til kynlífs.

Í markmiðum UNESCO fyrir alhliða kynfræðslu eiga nemendur að þekkja

þá staðreynd að í öllum samfélögum sé hægt að finna mýtur um kynferðislega hegðun og því mikilvægt að þekkja staðreyndir.

að kynlíf og kynferðisleg hegðun eigi að vera ánægjuleg og heilsa og vellíðan skuli ávallt höfð í fyrirrúmi.

mikilvægi þess að taka upplýstar ákvarðanir í kynlífi.

Í fræðsluefninu hér fyrir neðan má finna margvíslega gagnlega hlekki sem kynlíf, sjálfsfróun, hinseginleika og fyrstu skrefin í kynlífi með öðrum. Á Fumble og Áttavitanum má finna greinar um alls kyns mýtur sem leynast í samfélaginu sem sniðugt væri að ræða um við nemendur. Mýturnar snúast um sjálfsfróun, kynferðislegan „hreinleika“ og kynlíf fatlaðs fólks. 

Stuttu myndböndin Alls kyns um kynferðismál, Sjálfsfróun & að þekkja eigin mörk og fræðslumyndböndin frá Viku6 eru fullkomin til að sýna í upphafi kennslustundar.

Myndböndin frá Villainesse eru frábær og varpa ljósi á raunverulegar upplifanir fólks af kynlífi og sjálfsfróun sem opna fyrir umræðu sem einhverjum finnst eflaust erfitt að hefja. 

Einnig má finna gátlista fyrir ungt fólk sem veltir fyrir sér hvort það sé tilbúið að stunda kynlíf en sniðugt væri að benda nemendum á listann svo að þau viti af honum ef þau lenda í slíkum vangaveltum.

Í allri umræðu um kynlíf og kynferðislega hegðun er mikilvægt að allir nemendur séu teknir með í samtalið. Þá skiptir máli að ganga ekki út frá því að gagnkynhneigt kynlíf sé normið og einblína einungis á það. Kennarar þurfa að afla sér upplýsinga um hinsegin sambönd og hugtök og geta nýtt fræðsluvefinn Ö til A til þess og jafnvel rýnt í grein Ástráðs um LGBTQIA með nemendum.

 sem er rúmlega 4 mínútur. Leiðbeiningar verkefnavinnu nemenda má finna á glærunum en hægt er að sniða hana eftir hentugleika. T.d. er hægt að nota einn-fleiri-allir kennsluaðferðina og gera miðana þá í hópum, gera hugtakamiða á netinu með forriti eins og Padlet og svo framvegis.

Nemandi á að þekkja þá staðreynd að í öllum samfélögum sé hægt að finna mýtur um kynferðislega hegðun og því mikilvægt að þekkja staðreyndir.

Nemandi á að þekkja að kynlíf og kynferðisleg hegðun eigi að vera ánægjuleg og heilsa og vellíðan skuli ávallt höfð í fyrirrúmi.

Nemandi á að þekkja mikilvægi þess að taka upplýstar ákvarðanir í kynlífi.

Í fræðsluefninu hér fyrir neðan má finna margvíslega gagnlega hlekki sem kynlíf, sjálfsfróun, hinseginleika og fyrstu skrefin í kynlífi með öðrum. Á Fumble og Áttavitanum má finna greinar um alls kyns mýtur sem leynast í samfélaginu sem sniðugt væri að ræða um við nemendur. Mýturnar snúast 

um sjálfsfróun, kynferðislegan „hreinleika“ og kynlíf fatlaðs fólks. 

Kynlíf

Hugtakaverkefni út frá þáttaröðinni Sex Education.

Sex Education 

Er þetta í lagi er einfalt og skemmtilegt próf sem fær nemendur til að velta því fyrir sér hvers konar hegðun og samskipti eru í lagi og ekki í lagi. Í prófinu birtast 30 dæmi um pör sem eiga í samskiptavanda en nemendur eiga að leggja mat á ólíku aðstæðurnar. Viðfangsefni prófsins eru margvísleg, þar á meðal höfnun, orðspor, hótanir og réttur á einkalífi. Prófið býður þess vegna upp á mörg tækifæri til umræðu. Prófið veitir þjálfun í að þekkja mörk og hvort gagnkvæm virðing ríki í samskiptunum. Það veitir nemendum upplýsingar um hvers konar hegðun eigi ekki að líða í samböndum og hvernig sé best að bregðast við. Prófið er byggt á 

 verkefninu frá That's Not Cool og er allt myndefni fengið þaðan.

Góð samskipti eru grunnurinn að öllum samböndum, hvort sem þau eru persónuleg, félagsleg, rómantísk eða innan fjölskyldna. Ungmenni fá þjálfun í alls kyns samskiptum og geta leitað til fyrirmynda víða í daglegu lífi. Samskipti í nánu eða kynferðislegu sambandi eru hins vegar ekki áberandi í umræðunni og liggur því ekki í augum uppi hvernig þeim skuli háttað. Fræðslan stuðlar að heilbrigðum ákvörðunum, ánægjulegu kynlífi, virðingu fyrir mörkum og að samþykki sé tryggt meðal ungmenna.

Grein frá Love is respect með lista af góðum ráðum varðandi náin sambönd og mikilvægi samskipta í samböndum og kynlífi.

Love is respect - Intimate relationships

Hnitmiðuð umfjöllun frá Ástráði um samskipti í kynlífi og fyrsta skiptið sem er oft ofarlega í huga fólks á unglinsárunum.

Ástráður - Samskipti

Góð grein frá Sjúk ást um hvað það er sem einkennir samskipti í heilbrigðu sambandi og hvað er gott að hafa í huga þegar kemur að kynlífi.

Sjúk ást - Talið saman í rúminu

Skemmtilegt myndband frá Sjúk ást með reynslusögum sem tengjast samskiptum í kynlífi og samþykki.

Sjúk ást - samskipti og samþykki

Grein á Heilsuveru með svörum við algengum spurningum varðandi kynlíf.

Heilsuvera - Þetta ættir þú að vita um kynlíf

The Real Sex Talk er safn af myndböndum frá Villainesse um viðfangsefni kynfræðslunnar. Í þessu myndbandi er fjallað um sjálfsvirðingu og virðingu fyrir öðrum, höfnun, fjölbreytt sambönd og hópþrýsting.

Villainesse - Respect, Relationships & Peer Pressure

Safn stuttra greina á Love is respect sem skýra hvernig hægt er að setja mörk fyrir sjálfan sig, hvort sem þau eru líkamleg, tilfinningaleg eða stafræn.

Love is respect - How to set boundaries

Fávitar er átak gegn stafrænu og kynferðisofbeldi sem stofnað var af Sólborgu Guðbrandsdóttur. Á Instagram síðunni @favitar eru skjáskot af óviðeigandi skilaboðum sem sýnir hversu útbreidd slík samskipti eru í netheiminum og dæmi um hvernig á ekki að haga sér á netinu. Sömuleiðis má finna alls kyns gagnlegar upplýsingar á síðunni en þær hafa einnig verið gefnar út í 3 Fávita bókum sem má gjarnan benda nemendum á. 

Fávitar

Nemandi á að geta auðkennt mikilvægi þess að bera virðingu fyrir sjálfum sér og öðrum og tjáð eigin þarfir og mörk.

rökstutt hvers vegna góð samskipti geta styrkt og betrumbætt kynferðisleg og náin sambönd.

miðlað kynferðislegum þörfum sínum og mörkum.

Undir fræðsluefni flokksins má finna skemmtileg myndbönd með reynslusögum af samskipti í kynlífi, höfnun, virðingu fyrir öðrum, hópþrýstingi og svo framvegis. Myndböndin eru frábærar kveikjur og gefa nemendum innsýn inn í raunveruleg samskipti og að þau séu eðlilega ekki alltaf fullkomin.

Einnig er hlekkur á Instagram-síðuna Fávitar sem er átak gegn stafrænu kynferðisofbeldi og birtir m.a. skjáskot af raunverulegum skilaboðum sem fólk hefur fengið. Tilvalið er að skoða síðuna með nemendum og ræða viðeigandi hegðun á netinu. How to set boundaries fjallar meðal annars um að setja sér stafræn mörk.

Greinarnar frá Love is respect, Ástráði og Heilsuveru einblína á samskipti í kynlífi og fyrsta skiptið. Rannsóknir sýna að hefðbundin kynhlutverk og staðalímyndir séu áberandi í kynlífsmenningu ungs fólks. Sömuleiðis litast hún af reglum sem valda því að erfitt geti orðið að tjá samþykki á skýran máta en ungt fólk segist tjá sig frekar líkamlega í rúminu heldur en með orðum. Hætta skapast auðveldlega ef ungmennum finnst þau ekki geta tjáð sig frjálslega og er markmið fræðslunnar því að valdefla nemendur til að finnast þau hafa meira rými til að tjá sig frjálslega í kynlífi og nánum samböndum. 

Er þetta í lagi er einfalt og skemmtilegt próf sem fær nemendur til að velta því fyrir sér hvers konar hegðun og samskipti eru í lagi og ekki í lagi. Í prófinu birtast 30 dæmi um pör sem eiga í samskiptavanda en nemendur eiga að leggja mat á ólíku aðstæðurnar. Viðfangsefni prófsins eru margvísleg, þar á meðal höfnun, orðspor, hótanir og réttur á einkalífi. Prófið býður þess vegna upp á mörg tækifæri til umræðu. Prófið veitir þjálfun í að þekkja mörk og hvort gagnkvæm virðing ríki í samskiptunum. Það veitir nemendum upplýsingar um hvers konar hegðun eigi ekki að líða í samböndum og hvernig sé best að bregðast við. Prófið er byggt á http://www.coolnotcoolquiz.org/ frá That's Not Cool og er allt myndefni fengið þaðan.

Nemandi á að geta rökstutt hvers vegna góð samskipti geta styrkt og betrumbætt kynferðisleg og náin sambönd.

Nemandi á að geta miðlað kynferðislegum þörfum sínum og mörkum.

Samskipti 

Próf sem fær nemendur að hugsa um muninn á heilbrigðu og óheilrigðu sambandi út frá dæmum um samskipti eða hegðun. 

Er þetta í lagi?

Klám eða raunveruleiki er próf sem veitir upplýsingar um muninn á klámi og kynlífi og er ætlað til að vinna gegn ranghugmyndum sem nemendur gætu öðlast úr klámi og áhrifum klámvæðingarinnar. Til að byrja með eiga nemendur að svara spurningum sem athuga þekkingu þeirra á klámiðnaðinum og skaðleika klámvæðingarinnar. Síðan birtast þeim 25 fullyrðingar sem einkenna annað hvort klám eða raunverulegt kynlíf og nemendur eiga að velja hvað þau halda sé rétt. Eftir hverja fullyrðingu birtist rétt svar ásamt frekari upplýsingum. Verkefnið veitir nemendum þjálfun í að greina á milli kláms og raunveruleikans og fræðir þá um leið um alls kyns mýtur og ranghugmyndir sem koma þaðan. Prófið á aðeins að vera fræðandi og á ekki að gilda til einkunnar. Hins vegar er tilvalið að stýra umræðu um það sem nemendur lærðu og kom þeim á óvart eftir að þau taka prófið.

Klám er ekki kynfræðsla. Eðlilegt er að unglingar leiti til kláms, bæði sér til örvunar og í leit að upplýsingum en merki klámvæðingarinnar má einnig finna allt í kringum okkur. Klám gefur ungu fólki hins vegar óraunsæja mynd af kynlífi, samskiptum, líkömum og mörkunum milli kynlífs og ofbeldis. Mikilvægt er að ungmenni fái góða kynfræðslu sem spornar gegn neikvæðum og skaðlegum skilaboðum úr klámi.

Fyndin grein á Áttavitanum um 7 mýtur úr klámi sem eiga ekki við um raunveruleikann.

Áttavitinn - Klám og raunveruleiki

Stutt myndband frá AMAZE sem fjallar um gerð kláms, þau brögð og brellur sem notaðar eru sem ekki má mistúlka sem raunveruleika.

AMAZE - Porn, fact or fiction?

Stutt myndband frá AMAZE sem leggur áherslu á þær ranghugmyndir sem finna má í klámi og undirstrikar að klám sé ekki kynfræðsla.

AMAZE - Porn is not sex ed

Stutt myndband frá KB creative lab sem sýnir dæmi um muninn á kynlífi og klámi með matvælum.

Porn Sex vs Real Sex: Explained With Food

Myndband frá Sjúk ást með fyndnum reynslusögum í tengslum við muninn á klámi og raunveruleikanum

Sjúk ást - Klám vs. raunveruleiki

Á sjukast.is má finna umfjöllun um klám en hún skiptist í áhrif kláms, munurinn á kynlífi og klámi, klámvæðingu og kynheilbrigði. Greinarnar eru stuttar og laggóðar og henta vel í kennslu um klám og margvísleg áhrif þess. 

Sjúk ást - Klám

Hálftíma langt myndband frá Mixtúru sem er fullt af fróðleik um klám, klámvæðingu og kynlífsmenningu. Greint er frá niðurstöðum raunverulegra rannsókna á skaðlegum áhrifum klámáhorfs sem birtast m.a. í samskiptum,  kynlífshandriti ungs fólks og auknu ofbeldi. 

Klám, klámvæðing og kynlífsmenning

Umfjöllun Ástráðs um klám og áhrif kláms ásamt svörum við algengum spurningum.

Ástráður - Klám

The Real Sex Talk er safn af myndböndum frá Villainesse um viðfangsefni kynfræðslunnar. Í þessu myndbandi er fjallað um klám, áhrif kláms og staðalmyndir.

Villainesse - Porn

Greinar á vef Stígamóta sem ætlaðar eru foreldrum sem vilja ræða við börnin sín um klám. Greinarnar eru þó gríðarlega fróðleiksfullar fyrir alla sem vilja fræða börn og unglinga um áhrif kláms. Það ætti að taka um 5 mínútur að lesa hverja grein.

Stígamót - Klámspjall

Nemandi á að geta bent á andstæður í klámi og raunveruleikanum.

geta skýrt hvers vegna kynferðislega opinskátt efni, t.d. klám er eins útbreitt og það er en geti verið skaðlegt.

þekkja lög, regur og úrræði til dæmis varðandi hefndarklám.

þekkja hvernig klám og efni á samfélagsmiðlum geti ýtt undir skaðlegar staðalímyndir um kynin, normalíserað ofbeldisfulla hegðun og haft neikvæð áhrif á sjálfsmynd.

Helsta viðfangsefni fræðsluefnisins hér fyrir neðan er klám og klámvæðing en sömuleiðis andstæður í klámi og raunverulegu kynlífi. 

Myndböndin frá Amaze og Porn vs Real Sex: Explained with Food eru frábærar kveikjur að umræðu um ranghugmyndir sem fólk fær úr klámi.

Kynfræðslukistan

Sambönd

Ofbeldi

Samþykki

Kynlíf

Samskipti

Klám og klámvæðing